Camamiho(-fèro)
Matricaria chamomilla
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Camamièli, Camamièri, Camoumiho, Camamido, Camoumido.
Noms en français : Camomille allemande, Camomille vraie.
Descripcioun :La camamiho-fèro es uno planto raro au nostre, trachis dins li relarg umide e en plen soulèu. La planto es óudouranto e sènso péu. Li petalo dóu deforo (ligulo blanco) retoumbon rapidamen après la flourido. Se penso qu'es uno planto d'óurigino asiatico (arqueoufito) vengudo emé li gran de blad. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :A d'usanço proche de la grando camoumiho. Se saup proun qu'ajudo à dourmi (sedativo), qu'èi bono contro li mau d'estoumac e lou raumas. Se counèis de prouprieta anti-enflamativo e anti-óussidanto. Es estado proun utilisado contro li reglo doulourouso ("Matricaria").
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Matricaria
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Relarg umide
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Matricaria chamomilla L., 1753
(= Matricaria recutita L., 1753 )
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810